चालू घडामोडी १ ते ७ जुलै २०१९

• एमआय-३५ या लढाऊ हेलीकॉप्टरसाठी रशियाकडून ही रणगाडाविरोधी क्षेपणास्त्रे (स्ट्रम अटाका) खरेदी करणार.
• आपत्कालीन अधिकार नियमांतर्गत खरेदी
• यासोबतच रशियाकडडून इंगला-एस एअर डिफेन्स सिस्टीम खरेदी करणार

विश्वचषकात एका सामन्यात पाच बळी घेणारा शमी सहावा गोलंदाज

• यापूर्वी आशिष नेहरा, व्यंकटेश प्रसाद, युवराज सिंग, कपिल देव, रॉबिन सिंग यांनी हा पराक्रम केला.

UGC ने STRIDE उपक्रम मंजूर केला

• विद्यापीठ अनुदान आयोगाने STRIDE (Scheme for Trans Disciplinary Research for India’s Developing Economy) उपक्रम मंजूर केला.
• उद्दिष्ट : भारताच्या सामाजिक आर्थिक विकासासाठी भारतात संशोधनात्मक वृत्ती रुजविणे

नागालँडमध्ये राज्याच्या स्थानिक रहिवाशांची नोंद होणार

• आसाममध्ये NRC नंतर आता नागालँडने RIIN (Register for Indigenous Inhabitants of Nagaland) तयार करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
• १० जुलै २०१९ पासून नोंदणी
• ६० दिवसांची मुदत
• राज्यात आणीबाणी घोषित व केंद्रीय गृहमंत्रालयातर्फे नागालँड अस्थिर राज्य घोषित
• इनर लाईन परमिट (ILP) च्या रूपात अंमलबजावणी 
• ब्रिटिशांची ILP प्रक्रिया ‘बंगाल ईस्टर्न फ्रंटियर रेग्युलेशन्स-१८७३’ अंतर्गत सादर व १८७३ सालीच लागू केली होती.
• सध्या ही प्रक्रिया अरुणाचल प्रदेश, मिझोरम आणि नागालँडमध्ये कार्यरत

अमेरिकेकडून भारताला नाटो देशांच्यासमान दर्जा

• यामुळे आता संरक्षण क्षेत्रनिगडित व्यवहारामध्ये अमेरिका भारताबरोबर इस्रायल व दक्षिण कोरियाप्रमाणे व्यवहार करेल
• सिनेटर जॉन कॉर्निन व मार्क वोनर यांनी अमेरिकेत संसदेत हे विधेयक सादर केले होते.

साकिब अल हसनचा विश्वविक्रम

• साकिब अल हसन क्रिकेट विश्वचषकात ५०० धावा आणि १० बळी घेणारा पहिला व सध्याचा एकमेव खेळाडू
• यासोबतच त्याने विश्वचषकात एकाच सामन्यात शतक व ५ बळी घेण्याची कामगिरी केली. युवराजसिंगनंतर अशी कामगिरी करणारा तो दुसरा खेळाडू

सर्वोच्च न्यायालयाचे निकाल आता प्रादेशिक भाषेतही

• न्यायालय एका सॉफ्टवेयरचे अनावरण करत असून जे गुगल भाषांतरण एप प्रमाणे असेल
• याद्वारे SC चे निकाल देशभरातील मराठीसह ७ प्रादेशिक भाषांमध्ये भाषांतरित केले जाणार आहे. [हिंदी, तमिळ, कन्नड, तेलुगू, बंगाली, आसामी, मराठी]
• पहिल्या दिवशी ११३ निकाल भाषांतरित. त्यातील १४ मराठीत. 

पश्चिम बंगाल राज्याचे नाव बदलण्यास केंद्राचा नकार

• २९ ऑगस्ट २०१६ रोजी पश्चिम बंगाल विधानसभेत राज्याचे नाव बदलण्याचा निर्णय [बंगालमध्ये बांग्ला, इंग्रजीत बेंगाल, हिंदीत बंगाल]
• त्यावेळी काँग्रेस व भाजपच्या विरोधामुळे नाकारले
• त्यानंतर २६ जुलै २०१८ रोजी पश्चिम बंगाल विधानसभेत राज्याचे नाव ‘बांग्ला’ करण्याचा प्रस्ताव मंजूर
• मात्र यावेळी देखील तो नाकारण्यात आला

दिल्ली व विजयवाडा येथे UIDAI चे पाहिले आधार सेवा केंद्र (ASK) उघडले

• ब्लूमबर्ग एनइएफ व पॉवर टेक्नॉलॉजी या संस्थांकडून अहवाल प्रकाशित
• चीन (२२१ GW), अमेरिका (९६.४ GW), जर्मनी (५९.३ GW) यानंतर भारताचा (३५ GW) क्रमांक
• जगात सर्वात मोठे किनारपट्टीलगतचे पवनऊर्जा प्रकल्प
1. चीन ७९६५ MW प्रकल्प. सर्वात लोकप्रिय प्रकल्प
2. अल्ट्रा विंड सेंटर – कॅलिफोर्निया (अमेरिका) १५४८ MW
3. मुपाण्डल – तामिळनाडू (भारत) १५०० MW
4. जैसलमेर – राजस्थान (भारत) १०६४ MW

विभागीय ग्रामीण बँकेच्या परीक्षा आता प्रादेशिक भाषांमध्ये देखील 

• यापूर्वी केवळ हिंदी व इंग्रजी भाषेत
• आता मराठीसह इतर १३ प्रादेशिक भाषेत घेतल्या जाणार [मराठी, उर्दू, तेलुगू, तमिळ, पंजाबी, ओडिया मणिपुरी, मल्याळम, कोंकणी, कन्नड, गुजराती, बंगाली, असामी]

शोएब मलिकची निवृत्ती

• पाकिस्तानच्या शोएब मलिकने ५ जुलै २०१९ रोजी आपल्या २० वर्षाच्या आंतरराष्ट्रीय कारकीर्दीनंतर एकदिवसीय क्रिकेटमधून निवृत्ती जाहीर केली
• त्याने २८७ एकदिवसीय सामन्यात ७५३४ धावा व १५८ बळी घेतले. त्यात ९ शतके व ४४ अर्धशतकांचा समावेश

२० रुपयांचे नाणेदेखील चलनात येणार

• पंतप्रधानांच्या हस्ते ७ मार्च २०१९ रोजी या नाण्याचे अनावरण

संरक्षण खात्याच्या तरतुदीत ८ टक्के वाढ

• मागील वर्षीच्या २.९७ लाख कोटीवरून यावर्षी ३.१८ लाख कोटी रुपये इतकी तरतूद
• या व्यतिरिक्त निवृत्तीवेतनासाठी १.१२ लाख कोटी रुपये स्वतंत्र राखीव
• निवृत्ती वेतन धरून संरक्षण खात्याची एकूण तरतूद ४.३१ लाख कोटी रुपये. २०१९-२० च्या भांडवली खर्चाच्या तुलनेत १५.४७%

विश्वचषक स्पर्धेत सर्वाधिक अर्धशतक विक्रम शाकिब अल हसनच्या नावे

• यापूर्वी हा विक्रम सचिन तेंडुलकरच्या नावावर होता. [२००३ साली दक्षिण आफ्रिकेत ११ डावांत ७ अर्धशतक]
• २०१९ साली शाकिबचे ८ डावात ७ अर्धशतक

कर विवादांच्या निवारणासाठी अभय योजना

• विविध १७ प्रकारचे कर १ जुलै २०१७ पासून GST मध्ये समाविष्ट
• मात्र GST पूर्वी या करांबाबत न्यायालयात ३.७५ लाख कोटी रुपयांचा विवाद सुरु होता.
• हा महसूल तंटामुक्त करण्यासाठी अर्थसंकल्पात सरकारने ‘सबका विश्वास लीगसी डिस्प्युट रिजॉल्युशन स्कीम २०१९’ या नावाने ‘अभय योजना‘ प्रस्तावित केली.
• यात करदात्याने स्वेच्छेने थकीत कराची घोषणा केल्यास करात ४० ते ७०% सवलत अभय योजनेमार्फ़त देण्यात येणार आहे. 

जयपूर शहराला युनेस्कोचा जागतिक वारसा स्थळाचा दर्जा

• ६ जुलैला अझरबैजानमधील बेकू येथे UNESCO च्या जागतिक वारसा स्थळसंबंधीच्या ४३ व्या बैठकीत हा निर्णय घेण्यात आला.
• ‘शहर नियोजन आणि स्थापत्याचा सुरेख संगम आणि कल्पनांच्या आदान प्रदानातून मध्ययुगाच्या अखेरीचे अनुकरणीय उदाहरण‘ म्हणून जयपूर बाबतचा प्रस्ताव पाठविण्यात आला होता
• सवाई जयसिंह दुसरे यांनी १७२७ साली जयपूर शहराची स्थापना केली होती
• जागतिक वारसा स्थळाबाबत माहिती वाचण्यासाठी क्लिक करा
• UNESCO बाबत माहिती वाचण्यासाठी क्लिक करा

जसप्रीत बुमराह एकदिवसीय क्रिकेटमध्ये वेगवान १०० बळी टिपणारा दुसरा गोलंदाज

• त्याने ५७ सामन्यात हा विक्रम केला
• अफगाणिस्तानचा रशीद खान ४४ सामन्यात १०० बळी टिपून पहिल्या क्रमांकावर आहे