विधिमंडळ (इतर तरतुदी)
मंत्री व महाधिवक्ता यांचे सभागृहाबाबत हक्क (कलम १७७)
०१. त्यांना संसदेच्या कोणत्याही सभागृहात आणि ते सदस्य असलेल्या कोणत्याही समितीत, भाषण करण्याचा व त्यांच्या कामकाजात...
राज्य सचिवालय
०१. राजकीय प्रमुखांना सहाय्य करण्यासाठी आणि धोरण निर्मिती व धोरणांची अंमलबजावणी या दोन प्रक्रियांमध्ये समन्वय साधणारी यंत्रणा म्हणजे राज्य सचिवालय होय . ०२....
संसदेची अधिवेशने, तहकुबी, विसर्जन
संसदेची अधिवेशने०१. कलम ८५ अन्वये, राष्ट्रपती योग्य वेळी व ठिकाणी संसदेच्या प्रत्येक सभागृहास अधिवेशनासाठी अभिनिमंत्रित करतात. मात्र संसदेच्या दोन अधिवेशनदरम्यान ६ महिन्यापेक्षा अधिक कालावधी...
राज्याचा मुख्य सचिव
०१. प्रत्येक राज्यात मुख्यमंत्र्याच्या सरळ अधिनियंत्रणाखाली सामान्य प्रशासन विभाग कार्यरत असतो. मुख्य सचिव हा राज्याच्या प्रशासकीय व्यवस्थेचा प्रमुख असतो. ०२. मुख्य सचिव राज्य सचीवालयाचा कार्यकारी...
राष्ट्रपतींचे अधिकार व कार्ये
कार्यकारी अधिकार
०१. भारत शासनाचा सर्व कार्यकारी कारभार राष्ट्रपतींच्या नावाने चालतो. सर्व सैन्यदलांचे राष्ट्रपती हे सरसेनापती असतात. ०२. राष्ट्रपतींच्या नावाने काढलेले व अमलात आणलेले आदेश कोणत्या...
राष्ट्रपती
राष्ट्रपती ०१. भारताच्या राज्यघटनेच्या कलम ५२ ते ५८ मध्ये केंद्रीय कार्यकारी मंडळाचा उल्लेख आहे. केंद्रीय कार्यकारी मंडळात राष्ट्रपती, उपराष्ट्रपती, पंतप्रधान, मंत्रीमंडळ व महान्यायवादी यांचा समावेश...
राज्यसभेचे सभापती व उपसभापती
राज्यसभा सभापती ०१. घटनेच्या कलम ८९ अन्वये भारताचा उपराष्ट्रपती हा राज्यसभेचा पदसिद्ध सभापती असतो. तो राज्यसभेचा पीठासीन अधिकारी असतो. जव्हा उपराष्ट्रपती हे राष्ट्रपती म्हणून कार्य...
लोकसभा उपाध्यक्ष
निवड०१. अध्यक्षांच्या निवडणुकीनंतर, कलम ९३ अन्वये लोकसभा सदस्य आपल्यापैकी एकाची निवड उपाध्यक्ष म्हणून करतात. उपाध्यक्ष निवडणुकीची तारीख अध्यक्षांमार्फत ठरविली जाते. उपाध्यक्षांचा कार्यकाल...
लोकसभा अध्यक्ष – भाग १
लोकसभा अध्यक्ष
०१. नव्याने निवडून आलेल्या लोकसभेच्या पहिल्या अधिवेशनात लवकरात लवकर अध्यक्षांची निवड केली जाते. या बैठकीचे अध्यक्षस्थान प्रो टेम अध्यक्ष भूषवतात.
०२. लोकसभा आपल्या सदस्यामधून...
संसदेतील नेते
सभागृह नेता
०१. संसदेच्या दोन्ही सभागृहात या पदाची नेमणूक केली जाते. हे पद घटनात्मक नाही त्याची तरतूद दोन्ही सभागृहांच्या कार्यपद्धती नियमात दिलेली आहे. ०२. पंतप्रधान संसदेच्या...